میکروسپوریدیا

میکروسپوریدیا( Microsporidia) از جمله انگلهای یوکاریوتیک داخل سلولی اجباری است که قادر به تولید اسپور بوده و طیف وسیعی از مهره­داران و بی­مهره­ها را آلوده می­سازد.  

اولین بار در سال 1857 ، Nageli عوامل انگلی را در کرم­های ابریشم شناسایی کرد و آن­ را نوزما بومبیسیس( Nosema bombycis) نام نهاد. میکروسپوریدیا یکی از عوامل بیماری در گروه­های مختلفی از حیوانات می­باشد که برخی از آن­ها از نظر اقتصادی مهم می­باشند مثل حشرات، ماهی­ها، جوندگان آزمایشگاهی، خرگوش­ها و پریمات­ها و غیره. از طرفی میکروسپوریدیا ها در منابع محیطی عمومی مانند آبهای معدنی نیز یافت می­شوند. اولین مورد میکروسپوریدیازیس انسانی در سال 1959 گزارش شد و تا سال 1985 تنها 10 مورد عفونت انسانی میکروسپوریدیایی گزارش شده بود. در همین سال انتروسیتوزون بینئوسی ( Enterocytozoon bieneusi) از یک بیمار مبتلا به سندرم نقص سیستم ایمنی (AIDS) در فرانسه گزارش شد. پس از آن عفونت­های فراوانی از تمام نقاط دنیا گزارش شد و امروز به عنوان یکی از عوامل پاتوژن معمول در بیماران مبتلا به سندرم نقص سیستم ایمنی شناخته می­شود.

میکروسپوریدیازیس یک عفونت فرصت­طلب در میان افراد مبتلا به سندرم نقص سیستم ایمنی است و روز به روز تعداد موارد شناسایی شده افزایش می­یابد که به دلیل گسترش روش­های تشخیصی مناسب می­باشد. به گونه­ای که چند گونه جدید میکروسپوریدیایی از جمله انتروسیتوزون بینئوسی در سال 1985، انسفالیتوزون هلم( Encephalitozoon hellem) در 1991 و سپتاتا اینتستینالیس( Septata intestinalis) در 1993 در بیماران ایدزی شناسایی شد.

احتمالا بسیاری از عفونت­های میکروسپوریدیازیس انسانی منشا زئونوز داشته و از طریق آب آلوده به فضولات حیوانی منتقل می­شوند با این وجود انتقال انسان به انسان نیز توصیف شده است.

این عوامل اگر چه در میزبانان با ایمنی سالم به صورت خود محدود شونده می­باشند ولی در افراد مبتلا به سندرم نقص سیستم ایمنی به خصوص بیماران ایدزی می­تواند تهدید کننده حیات باشد.

از نظر اپیدمیولوژی میکروسپوریدیازیس انسانی در ایران (شهر تهران)، با توجه به مطالعات صورت گرفته توسط اینجانب حدود 23 درصد می باشد.