تاریخچه مالاریا ( Malaria History )
مالاریا احتمالاَ بیماری قبل از پیدایش انسان است. منشاء احتمالی مالاریا باید قاره آفریقا باشد و با مهاجرت انسان در طی دوران نوسنگی به اروپا و آسیا ( خاورمیانه ، هند ، چین ) انتشار یافته است. انتشار این بیماری به آمریکای مرکزی و جنوبی احتمالاَ از آسیا در هزارة اول میلادی بوده است. نحوة ورود مالاریا به جزایر کارائیب هنوز نامشخص بوده و حدس بر این است که یا از طریق آمریکا بوده یا از طریق برده ها به آنجا برده شده است.
مالاریا یکی از قدیمی ترین بیماری شناخته شده انسانی بوده، یک نشانگان دوره ای که با تب و لرز همراه می باشد و احتمالاً توصیف مالاریا می باشد در ادبیات قدیمی چین ، سال 700 ق. م.، و در ورقهای پاپیروس، سال 1570 ق. م.، شرح داده شده است. همچنین مالاریا در نوشته های قدیمی به زبان سانسکریت، قرن 5 ق. م. در آسیا و چین شرح داده شده است.
بقراط(Hippocrates) پزشک یونانی در قرن پنجم قبل از میلاد به رابطه تب های متناوب با مرداب ها اشاره نموده و علائم مالاریا نظیر بزرگی طحال را شرح داده است. تب ها بوسیله سقراط(Socrates) فیلسوف یونانی، قرن 4 ق. م.، به انواع مداوم، روزانه، سه گانه و چهارگانه تقسیم شدند و عامل سه نوع آخر مالاریا دانسته شد. در بررسیهای تاریخی علت شکست ارتش آتن در محاصره بندر سیسیلیان سیراکوس، سال 413 ق. م.، و علت مرگ اسکندر مقدونی(Alexandre) در سن 32 سالگی، سال 323 ق. م.، را بیماری مالاریا می دانند.
نام مالاریا از دو لغت ایتالیایی " Malo " به معنی بد و "Aria " به معنی هوا گرفته شده است. به دلیل اینکه رم (Rome) در زمانهای قدیم شهری بوده که توسط زمینهای باتلاقی احاطه می شده است و انتقال مالاریا در اطراف این شهر را که به سبب ایجاد محل مناسب برای رشد پشه ها فراهم شده بود ناشی از هوای فاسد بر روی آب راکد می دانستند، لغت مالاریا به معنی آب و هوای بد به این بیماری اطلاق شد.
بدنبال تحقیقاتی که در زمینه شناخت مالاریا در طی سالیان متمادی انجام شد سرانجام در سال 1880، پلاسمودیوم مالاریه بوسیله لاوران (Laveran) شرح داده شد. در سال 1890 پلاسمودیوم ویواکس توسط گراسی و فلتی (Grassi & Feletti) نامگذاری شد. در سال 1897 پلاسمودیوم فالسیپارم توسط ولچ (Welch) و در سال 1922 پلاسمودیوم اووال توسط استفنس (Stephens) توصیف شدند.
رونالد راس(Ronald Ross) بدنبال تحقیقاتی که به پیشنهاد سرپاتریک مانسون در سکندرآباد و کلکته هندوستان انجام داد توانست در سال 1897 اسپوروگونی یک گونه پلاسمودیوم بنام پلاسمودیوم رلیکتوم (Plasmodium Relictum) که در پرندگان وجود داشت را در پشه کولکس کشف و گزارش دهد و به این طریق توانست انتقال مالاریا توسط پشه ها را اثبات کند. اثباتی که منجر به دریافت جایزه نوبل در سال 1902 گردید ، گرچه ایدة انتقال مالاریا توسط پشه ها قبلاَ توسط دیگران بخصوص توسط پزشک رومی ، لانسینی، در سال 1717 و آلبرت کینگ در سال 1882 پیشنهاد شده بود.
در همان زمان گراسی (Grassi) و همکاران چرخه جنسی مشابهی را در پلاسمودیوم فالسیپارم و در پشه آنوفل گزارش دادند و پشه آنوفل را بعنوان پشه ناقل شناسایی کردند. چرخه خارج اریتروسیتی (Exoerythrocytic cycle) مالاریا در انسان در سال 1948 بوسیله Shortt و همکاران شناسایی شد.
کلمه مالاریا طبق نوشته فرهنگ آکسفورد برای اولین بار در سال 1740 میلادی توسط Horace Walpole به عنوان یک لغت انگلیسی بکار برده شد و ظاهراَ در سال 1827 توسط John Callough عملاَ وارد فرهنگ زبان انگلیسی گردیده است.
