اکینوکوکوس

اکینوکوکوس گرانولوزوس(Echinococcus granulosus )

نام بیماری: Echinococosis, Hydatid disease, Cystic Hydatosis, Hydatidosis disease

این کرم یکی از آلودگیهای جدی و مهم انسان به شمار رفته و در ایران نیز شایع حائز اهمیت است. این کرم از راسته سیکلوفیلیده و خانواده تنیائیده بوده و سگ سانان میزبان اصلی (نهایی) و علفخواران میزبان واسط اصلی آن هستند و انسان بطور اتفاقی بدمرحله لاروی آن (به عنوان میزبان واسط غیرفعال) مبتلا می‏شوند. تاکنون چهار گونه از جنس اکینوکوکوس شناسایی شده است که در انسان قادر به ایجاد بیماریهای  مختلفی هستند:

1)E.granulosus (مسبب بیماری کیست هیداتید)،

2)E.multilocularis(مسبب کیست آلوئولی)

3)E.vogeli(مسبب بیماری پلی کیستیک)و

4)E.oligarthrus(مسبب بیماری پلی کیستیک).

اپیدمیولوژی

جهان: بیماری تقریبا در تمامی‏نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا، خصوصا نواحی که ارتباط نزدیکی بین انسان و سگ وجود دارد، بوفور دیده میشود.

ایران: هنوز آمار دقیقی در رابطه با میزان شیوع الودگی افراد در ایران وجود ندارد. اما براساس مطالعات انجام شده برروی بیماران در بیمارستانها، برآورد می‏شود از هر 100 هزار نفر 12/1-1 نفر مبتلا به هیداتیدوز باشند. در رابطه با میزان آلودگی در میزبانهای اصلی (خصوصا سگ) و میزبانهای واسط(خصوصا گوسفند، گاو و شتر) مطالعات نسبتا کاملی صورت گرفته است و در کل میزان آلودگی سگها در استانهای اصفهان، مازندران، آذربایجان غربی و ایلام بین 45 تا 63% و در سایر نواحی بطور متوسط 20% بوده است(در سیستان و بلوچستان حدود 3/3%).

مورفولوژی

کرم: این کرم باندازه بسیار کوچک (معمولا 3-6mm و گاهی تا 9mm) بوده و دارای یک سر (اسکولکس)کروی شکل با چهار بادکش فنجانی شکل و یک روستلوم با 28 تا 50 قلاب(معمولا 30 تا 36)، یک گردن کوتاه، یک پروگلوتید نارس، یک پروگلوتید بالغ و یک (گاهی دو) پروگلوتید بارور است طول عمر آن در سگ 5 تا 29 ماه است.

مرحله لاروی (Hydatid) : به مرحله لاروی (متاسستودی) ا.گرانولوزوس که درداخل بدن میزبان واسط (از جمله دام و انسان)تشکیل می‏شود ، کیست هیداتیه گفته می‏شود. پس از خورده شدن تخم توسط میزبان واسط جنین آن(انکوسفر) ازتخم خارج شده و از طریق گردش خون به بافت‏های مختلف رفته و در آنجا به فرم لاروی کرم که به صورت حبابچه یا کیست است در می‏آید و ظرف 3 ماه قطر آن به 4-5mm و ظرف 5 ماه به 1cm رسیده و از آن به بعد سالانه 1cm(و گاهی تا 5cm) به قطر آن اضافه می‏شود. اندازه کیست‏های هیداتیک بطور معمول 5cm است ولی تا 20cm هم گزارش شده است.

چرخه زندگی

  • کرمهای بالغ در روده سگ و گاهی سایر سگ سانان( گربه، گرگ، شغال، روباه) کانگرو و میمون زندگی می‏کند. آخرین بند کرم محتوی تعداد زیادی تخم است که در داخل روده میزبان و یا در خارج ترکیده و تخم‏ها آزاد می‏شوند. در پی خوردن سبزیجات و مواد غذایی آلوده، جدار تخم‏ها درمعده باز شده و جنین‏های کرم(انکوسفرها)آزاد شده و با نفوذ به جدار معده یا روده وارد جریان خون وریدی و لنفاتیک شده و در بافتهای مختلف مستقر میشوند و در آن مکان به فرم لاروی (کیست) تبدیل می‏شوند. در صورت خورده شدن بافتهای الوده به کیست توسط میزبان قطعی، اسکولکس‏ها در معده و روده آزاد شده و ظرف 6 تا 9 هفته به کرم‏های بالغ بارور تبدیل می‏شوند.

بیماریزایی و تظاهرات بالینی

انسان از طریق خوردن آب، سبزیجات، مواد غذایی و یا حتی لیس زدن سگ آلوده یا تماس دست با سگ و آلوده شدن دست و در نهایت خوردنتخم آلوده می‏شود. بیماری ایجاد شده در انسان به شدت آلودگی و محل تشکیل لارو(کیست) در بدن بستگی دارد.در کل، کبد(60 تا 70%)، ریه‏ها(20 تا 40%)، عضلات (4%)، طحال(3%)، بافتهای نرم(3%)، مغز(3%)، استخوان(2%) و سایر نواحی(1%) محل‏های اصلی استقرار لاروها (کیست‏ها)هستند.

 

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد